Για τα πρώτα αποτελέσματα της Θεματικής Εστίασης 1, τις καλές πρακτικές και την ειδική Έκθεση Έρευνας Κατάστασης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου “FISSH” ενημερώνει το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, ως εταίρος του έργου.
Το έργο “FISSH” –Υποστήριξη και Βοήθεια για τη Βιωσιμότητα των ΜμΕ της Βιομηχανίας Τροφίμων- (Food Industry SMEs’ Sustainability Support and Help) συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Interreg Europe 2021-2027, με βασικό στόχο την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας. Το εταιρικό σχήμα του έργου περιλαμβάνει συνολικά 7 εταίρους, από 5 ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Φινλανδία, Πολωνία, Βέλγιο, Πορτογαλία). Το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας είναι ένας από τους εταίρους του έργου, ενώ η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συμμετέχει ως Συνεργαζόμενη Αρχή Χάραξης Πολιτικής.
Κατά τη διάρκεια δύο εξαμήνων, οι εταίροι του έργου INTERREG Europe FISSH «Υποστήριξη και Βοήθεια για τη Βιωσιμότητα των ΜμΕ της Βιομηχανίας Τροφίμων» αφιέρωσαν τις προσπάθειές τους στην Θεματική Εστίασης 1 (Thematic Focus Area – TFA 1): Βιώσιμες Επιχειρηματικές Στρατηγικές και Νέα Βιώσιμα Επιχειρηματικά Μοντέλα για τις ΜμΕ της Βιομηχανίας Τροφίμων.
Ως αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας, το εταιρικό σχήμα έχει συντάξει μια ολοκληρωμένη Έκθεση Έρευνας Κατάστασης (State of the Art Report – SAR), έχει πραγματοποιήσει μια διακρατική επίσκεψη μελέτης στην Ανατολική Φλάνδρα του Βελγίου και έχει εντοπίσει εμπνευσμένες καλές πρακτικές από όλη την Ευρώπη – όλα αυτά συμβάλλουν σε μια σαφέστερη εικόνα των προκλήσεων και των ευκαιριών που αντιμετωπίζουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα των τροφίμων που αγωνίζονται για τη βιωσιμότητα.
Καλές Πρακτικές που προσδιορίστηκαν στο πλαίσιο της Θεματικής Εστίασης 1
Από το επίσημο αποθετήριο Καλών Πρακτικών του έργου FISSH, οι ακόλουθες καλές πρακτικές αναδείχθηκαν ως ιδιαίτερα παραδείγματα:
- Διαδρομή Δημοτικών Αγορών Τροφίμων στην Περιφέρεια της Κοΐμπρα – Μια περιφερειακή πρωτοβουλία που προωθεί τις τοπικές αγορές τροφίμων και τις εκθέσεις σε 19 δήμους.
- Το Εργαλείο Ταχείας Κλιμάκωσης – Ένα εργαλείο χαρτογράφησης βιωσιμότητας που χρησιμοποιεί δείκτες ευθυγραμμισμένους με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης για την αξιολόγηση των καινοτομιών στον αγροδιατροφικό τομέα.
- Gent en Garde – Στρατηγική για τη Βιώσιμη Διατροφή της Γάνδης – Μια πολιτική που καθοδηγείται από την πόλη και ενισχύει τη βιωσιμότητα των τοπικών συστημάτων τροφίμων με σεβασμό στους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία των ζώων.
- Καινοτομίες Πράσινης Οικονομίας (VITALI) – Μια συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που ενισχύει τις πράσινες καινοτομίες της Νότιας Οστροβοθνίας.
- YDIRE: Ανθεκτικές Βραχείες Αλυσίδες Τροφίμων μέσω Ψηφιοποίησης – Ένα πρόγραμμα που ενδυναμώνει τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων με συνεργασία και ψηφιακά εργαλεία.
- Μεσίτης Καινοτομίας στο Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας – Ένα μοντέλο μεσιτείας που συνδέει αγρότες, ερευνητές, επιχειρηματίες και συμβούλους για την προώθηση της γεωργικής καινοτομίας.
- Καινοτόμο Μοντέλο Συνεργασίας Αγροτικών Παραγωγών σε Βραχείες Αλυσίδες Εφοδιασμού Τροφίμων – Μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους καταναλωτές να αγοράζουν απευθείας από πολλαπλούς παραγωγούς, εξαλείφοντας τους μεσάζοντες και ενισχύοντας τα έσοδα των αγροτών.
Βασικά ευρήματα από τις εργασίες της Θεματικής Εστίασης 1:
- • Οι ΜμΕ τροφίμων βρίσκονται στα αρχικά στάδια της μετάβασής τους στη βιωσιμότητα, ιδίως στην εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών. Ενώ η περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίηση αυξάνεται, συχνά απουσιάζει μια στρατηγική, μακροπρόθεσμη προσέγγιση.
- • Κοινά εμπόδια σε όλες τις περιοχές περιλαμβάνουν την έλλειψη χρηματοδότησης, την ανεπαρκή ψηφιακή και βιώσιμη εκπαίδευση, τα ασαφή κανονιστικά πλαίσια και την περιορισμένη πρόσβαση σε πράσινες τεχνολογίες ή υποστήριξη καινοτομίας.
- Υπάρχουν περιφερειακά πλεονεκτήματα και μέσα πολιτικής, αλλά δεν αξιοποιούνται επαρκώς. Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο πρακτικούς μηχανισμούς υποστήριξης, εξατομικευμένη εκπαίδευση και απλοποιημένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Προτάσεις προς την εξέλιξη:
Για την αποτελεσματική υποστήριξη των ΜΜΕ τροφίμων στην πράσινη μετάβασή τους, η έκθεση αναφέρει:
- Πιο προσβάσιμες και καλύτερα εφαρμοσμένες πολιτικές βιωσιμότητας.
- Στρατηγικές επενδύσεις σε ψηφιακά εργαλεία και πράσινη τεχνολογία για τις ΜΜΕ.
- Προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και στοχευμένης κατάρτισης σε θέματα βιωσιμότητας.
- Ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, δημόσιων φορέων και ερευνητικών κέντρων.
Μελλοντικά σχέδια
Το εταιρικό σχήμα του έργου FISSH θα συνεχίσει τις διαπεριφερειακές συναντήσεις, με την επόμενη διεθνή εκδήλωση να έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο του 2025 στη Νότια Οστροβοθνία της Φινλανδίας.
Αυτή η επίσκεψη θα επικεντρωθεί στη Βιώσιμη Παραγωγή Τροφίμων και την Αλυσίδα Αξίας Προϊόντων των ΜΜΕ Τροφίμων, προσφέροντας στους εταίρους την ευκαιρία να εμβαθύνουν την κατανόησή τους για τη βιωσιμότητα σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των τροφίμων. Η επίσκεψη θα συμπέσει επίσης με τη συμμετοχή στις διεθνώς αναγνωρισμένες Ημέρες Διατροφής (FOOD DAYS) στο Seinäjoki (intoseinajoki.fi/fooddays), παρέχοντας μια δυναμική πλατφόρμα για μάθηση, δικτύωση και εξερεύνηση καινοτόμων λύσεων στον τομέα των τροφίμων.
Περισσότερες πληροφορίες
Τα πλήρη αποτελέσματα και η ανάλυση της Θεματικής Εστίασης 1 είναι διαθέσιμα στην Ενοποιημένη Έκθεση Έρευνας Κατάστασης, η οποία διερευνά το τρέχον τοπίο, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για βιώσιμες επιχειρηματικές στρατηγικές στον τομέα των τροφίμων σε πέντε ευρωπαϊκές περιφέρειες.
Δείτε εδώ την έκθεση: FISSH | Joint report TFA 1 | Interreg Europe
ΕΝ
European Food Industry SMEs on the Path to Sustainability: FISSH Project Partners Conclude Work on TFA1
Over the course of two semesters, partners of the INTERREG Europe project FISSH – Food Industry SMEs Sustainability Support and Help dedicated their efforts to Thematic Focus Area 1 (TFA1): Sustainable Business Strategies and New Sustainable Business Models for Food Industry SMEs.
As a result of this work, the partnership has produced a comprehensive State of the Art Report (SAR), carried out a transnational study visit in East Flanders, Belgium, and identified inspiring good practices from across Europe – all contributing to a clearer picture of the challenges and opportunities facing small and medium-sized enterprises in the food sector striving toward sustainability.
Good Practices Identified under TFA1
From the official FISSH repository, the following best practices emerged as standout examples:
- Route of Food Municipal Markets in the Coimbra Region – A regional initiative promoting local food markets and fairs across 19 municipalities.
- The Rapid Scaling Tool – A sustainability mapping tool utilizing SDG-aligned indicators to assess agri-food innovations.
- Gent en Garde – Sustainable Food Strategy of Ghent – A city-driven policy enhancing the sustainability of local food systems with respect for people, planet, and animal welfare.
- Innovations of Green Economy (VITALI) – A public–private cooperation boosting South Ostrobothnia’s green innovations.
- YDIRE: Resilient Short Food Chains through Digitalisation – A scheme empowering short food supply chains with collaboration and digital tools.
- Innovation Broker in Kujawsko‑Pomorskie Voivodeship – A brokerage model connecting farmers, researchers, entrepreneurs, and advisors to foster agricultural innovation.
- Innovative Model of Agricultural Producers’ Cooperation in Short Food Supply Chains – A platform enabling consumers to purchase directly from multiple producers, eliminating middlemen and strengthening farmer revenues.
Key Findings from TFA1 Work:
- Food SMEs are at the early stages of their sustainability transition, especially in implementing comprehensive strategies. While environmental and social awareness is rising, a strategic, long-term approach is often lacking.
- Common barriers across regions include lack of funding, insufficient digital and sustainability skills, unclear regulatory frameworks, and limited access to green technologies or innovation support.
- Regional strengths and policy instruments are in place but underutilized. The report highlights the need for more practical support mechanisms, tailored training, and simplified access to financing.
Recommendations Moving Forward:
To effectively support food SMEs in their green transition, the report calls for:
- More accessible and better-implemented sustainability policies.
- Strategic investment in digital tools and green technology for SMEs.
- Upskilling and targeted training programs on sustainability.
- Encouragement of collaboration between businesses, public institutions, and research centers.
Looking Ahead
The FISSH partnership will continue its interregional exchange, with the next international event scheduled for September 2025 in South Ostrobothnia, Finland. This visit will focus on Sustainable Food Production and the Product Value Chain of Food SMEs, offering partners the opportunity to deepen their understanding of sustainability across the full life cycle of food products. The visit will also coincide with participation in the internationally renowned Food Days in Seinäjoki (intoseinajoki.fi/fooddays), providing a dynamic platform for learning, networking, and exploring innovative solutions in the food sector.
Learn More
The full results and analysis of Thematic Focus Area 1 are available in the Consolidated State of the Art Report, which explores the current landscape, challenges, and opportunities for sustainable business strategies in the food sector across five European regions.
Read the report here: FISSH | Joint report TFA 1 | Interreg Europe